Ψυχική υγεία στην τρίτη ηλικία

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ορίζει την ψυχική υγεία ως μία κατάσταση ευεξίας, κατά την οποία κάθε άτομο αντιμετωπίζει με επιτυχία τα προβλήματα της ζωής του, μπορεί να εργαστεί παραγωγικά και να συμμετέχει ενεργά στο κοινωνικό του περιβάλλον. Επισημαίνει επίσης, πως δεν πρέπει να συγχέουμε την ψυχική υγεία με την απλή απουσία ενός προβλήματος ή μιας «διαταραχής», καθώς είναι απαραίτητο να συντρέχουν και πολλοί άλλοι παράγοντες προκειμένου να θεωρηθεί κάποιος ψυχικά υγιής.

Η ψυχική υγεία στην τρίτη ηλικία είναι μία αρκετά ιδιαίτερη θεματική ενότητα, την οποία τείνουμε να αγνοούμε εντελώς ή να μην της δίνουμε την απαραίτητη σημασία. Είναι ένα θέμα που μας αφορά όλους -άμεσα ή έμμεσα- και στο συγκεκριμένο άρθρο θα αναλύσουμε τους λόγους για τους οποίους συμβαίνει αυτό, την κατάσταση που επικρατεί επί του θέματος, αλλά και κάποιους τρόπους, οι οποίοι θα μπορούσαν ενδεχομένως να ανατρέψουν την παρούσα κατάσταση. 

Ψυχική υγεία των ηλικιωμένων στην Ελλάδα 

Η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες με τους γρηγορότερους ρυθμούς γήρανσης στην Ευρώπη. Ωστόσο, η κοινωνία μας φαίνεται να μην αποδέχεται αυτή την κατάσταση. Τις περισσότερες φορές οι ηλικιωμένοι νιώθουν ανεπιθύμητοι στους μεταγενέστερους τους και αυτό, γιατί οι δεύτεροι νιώθουν πως τους κοστίζουν πάρα πολύ οι συντάξεις και η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των πρώτων. Οι νέοι αγνοούν πώς οι άνθρωποι αυτοί θα εξακολουθήσουν να παραμένουν ενεργά και χρήσιμα μέλη της κοινωνίας, ενώ ξεχνούν τα όσα έχουν κάνει οι προγενέστεροί τους για αυτούς. 

Όλα αυτά και σε συνδυασμό με την απειλή της πανδημίας, η οποία επηρέασε και επηρεάζει σημαντικά όλους, αλλά κυρίως τις ευπαθείς ομάδες, έχουν επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την ψυχική υγεία των ηλικιωμένων. Γενικότερα, η ψυχική υγεία στην τρίτη ηλικία σχετίζεται με τη διάθεση, τις γνωστικές λειτουργίες και τη λειτουργικότητα.

Διάθεση

Οι μεταβολές και οι διακυμάνσεις στη διάθεση των ηλικιωμένων διαφέρουν σημαντικά σε σχέση με αυτές των ατόμων νεότερης ηλικίας. Έχει παρατηρηθεί, πως ενώ η κατάθλιψη σαν μορφή ψυχικής διαταραχής μειώνεται με την ηλικία, τα συμπτώματα αυτής αυξάνονται και διαφέρουν από αυτά των νεότερων ατόμων. Τα συχνότερα συμπτώματα είναι η εχθρότητα, η έλλειψη ενδιαφέροντος, οι γνωστικές δυσκολίες (δυσκολίες στη μνήμη κυρίως) και η απάθεια. Συμπτώματα που χρήζουν αντιμετώπισης μπορεί να είναι η μειωμένη όρεξη, η σωματική κούραση και οι δυσκολίες στον ύπνο. Είναι σημαντικό να μην αγνοούμε αυτά τα συμπτώματα, καθώς μπορεί να προμηνύουν την έναρξη της νευροεκφυλιστικής Νόσου Alzheimer.

Επιπλέον, η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή και η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή εμφανίζονται συχνά στα άτομα τρίτης ηλικίας. Τα πιο κοινά αγχώδη συμπτώματα στα άτομα τρίτης ηλικίας είναι η ταραχή, η ευερεθιστότητα, η λογόρροια, η σωματική ένταση και άλλες σωματοποιήσεις.

Γνωστικές Λειτουργίες

Οι γνωστικές λειτουργίες, όπως η μνήμη, η αντίληψη, η προσοχή, κ.α. εμφανίζουν μία ήπια έκπτωση στην τρίτη ηλικία. Μέσω νευροψυχολογικών τεστ, ανιχνεύονται οι δυσκολίες στις γνωστικές λειτουργίες και το κατά πόσο αυτές είναι σε φυσιολογικά επίπεδα ή όχι. Κάθε επίδοση εντός της αναμενόμενης ήπιας έκπτωσης, θεωρείται υγιής επίδοση. Αν όμως, η επίδοση του ηλικιωμένου ατόμου δείχνει εντονότερες δυσκολίες από την αναμενόμενη έκπτωση, τότε μπορεί να υπάρχει Ήπια Γνωστική Έκπτωση ή και Σοβαρή Γνωστική Έκπτωση.

Τα άτομα τρίτης ηλικίας με σοβαρή γνωστική έκπτωση εμφανίζουν δυσκολίες σε περισσότερες από μία γνωστικές λειτουργίες και στη λειτουργικότητα τους και μπορεί να είναι εξαρτημένα από άλλα άτομα για τις καθημερινές ασχολίες και την αυτοεξυπηρέτησή τους. Μία τέτοια συνθήκη θα μπορούσε να επηρεάσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την ψυχική υγεία στην τρίτη ηλικία, καθώς το άτομο νιώθει ευάλωτο,αδύναμο και αισθάνεται ότι αποτελεί βάρος για τα αγαπημένα του πρόσωπα. 

Δραστηριότητες όπως, ασκήσεις νοητικής ενδυνάμωσης, παιχνίδια γευσιγνωσίας ή αφής και χειροτεχνίες παντός είδους θα μπορούσαν να αποτρέψουν ή να καθυστερήσουν μία τέτοια κατάσταση.

Λειτουργικότητα 

Με τον όρο λειτουργικότητα αναφερόμαστε στην ικανότητα του ατόμου να εκτελεί από απλές ενέργειες αυτοφροντίδας μέχρι και σύνθετες καθημερινές δραστηριότητες. Ακόμη και η λειτουργικότητα των υγιών ατόμων τρίτης ηλικίας μπορεί να μειώνεται λόγω κάποιων σωματικών δυσκολιών, ωστόσο όταν αυτό γίνεται σε πολύ μεγάλο βαθμό και σε πολλούς τομείς της καθημερινότητας του ατόμου τότε αυτό μπορεί να αντιμετωπίζει κάποια νευροεκφυλιστική νόσο, με αποτέλεσμα να χρειάζεται καθημερινά βοήθεια και υποστήριξη από τους οικείους του. 

Φανταστείτε πόσο επιβαρύνουν την ψυχική υγεία στην τρίτη ηλικία όλες αυτές οι απειλές και το άγχος των διαρκών αρνητικών μεταβολών που ενδέχεται να επέλθουν στην ζωή ενός ηλικιωμένου. Η διαχείριση όλων αυτών των σκέψεων και μόνο αποτελεί ενός είδους άθλο για έναν άνθρωπο και εμείς στα Πρότυπα Γηροκομεία δεν θέλουμε κανένας να αγωνίζεται μόνος του. 

Η Μονάδα Φροντίδας Πανόραμα είναι ένας χώρος που μπορεί να παρέχει την κατάλληλη φροντίδα στα αγαπημένα σας πρόσωπα, ιδιαίτερα σε τέτοιες περιπτώσεις. Το εξειδικευμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό είναι στη διάθεση των φιλοξενούμενών μας 24 ώρες το 24ωρο. Επικοινωνήστε μαζί μας για να μάθετε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις παροχές και τις υπηρεσίες μας. 

Προηγούμενο άρθρο7 Διατροφικές Συνήθειες των Ηλικιωμένων
Επόμενο άρθροΜάθηση στην τρίτη ηλικία: Η χρήση νέων τεχνολογιών